Episodes
Friday Jan 06, 2023
Podsumowanie roku 2022
Friday Jan 06, 2023
Friday Jan 06, 2023
Wspólnie z prof. Łukaszem Fyderkiem z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego przyglądam się wydarzeniom, jakie zdominiwały prekaz medialny o Bliskim Wschodzie w ubiegłym roku.
Rozmawiamy o sportowych emocjach, protestach, śledztwach i podmiotowości producentów ropy.
Monday Nov 21, 2022
Protest czy rewolucja?
Monday Nov 21, 2022
Monday Nov 21, 2022
Po przerwie wraca podcast Stosunkowo Bliski Wschód. Tym razem z Marcinem Krzyżanowskim przyglądam się wciąż trwającym na irańskich ulicach protestom, które rozpoczęły się trzy miesiące temu po śmierci Mahsy Amini. Czy to nadal jedynie demonstracje, czy już rewolucja? Kto stoi za masowymi wystąpieniami przeciwko Republice Islamskiej? Dlaczego protesty wciąż nie wygasły, a rządowi nie udało się uspokoić nastrojów? Odpowiedzi padają w rozmowie!
A następnie z Michałem Czechowskim w Językowym Bałaganie rozmawiamy o mitach dotyczących języków arabskiego i hebrajskiego. Czy są one trudne? Czy naprawdę w Izraelu polski mógł stać się językiem urzędowym? Czy fusha jest bezużyteczna?
Tego wszystkiego dowiecie się słuchając podcastu do końca!
Tuesday Sep 27, 2022
Czym zawiniła Mahsa Amini?
Tuesday Sep 27, 2022
Tuesday Sep 27, 2022
Po wakacyjnej przerwie wraca podcast Stosunkowo Bliski Wschód!
Tym razem wspólnie z Marcinem Krzyżanowskim przyglądam się śmierci Mahsy Amini, 22-letniej irańskiej Kurdyjki, która została zatrzymana przez policję w Teheranie za "niewłaściwe zakrycie głowy" i przewieziona na komisariat, gdzie zmarła. Według policji zatrzymaniu miała ulec akcja jej serca, wskutek wrodzonej wady, według rodziny Mahsa została brutalnie pobita i umarła od ciosów funkcjonariuszy. A w Iranie wybuchły gwałtowne protesty, które skalą przewyższają te z lat poprzednich. Podczas nich słychać nie tylko wezwania o sprawiedliwość, ale także hasła domagające się obalenia Republiki Islamskiej.
A w Językowym Bałaganie rozmawiam z Michałem Czechowskim o tym, jak zróżnicowana dialektalnie jest Jordania, zdawałoby się niewielki kraj, który jednak wcale nie jest homogeniczny językowo.
Monday Aug 22, 2022
Furia na Morzu Czerwonym
Monday Aug 22, 2022
Monday Aug 22, 2022
W Dżeddzie w meczu rewanżowym zmierzyli się bokserzy wagi ciężkiej Ołeksandr Usyk i Anthony Joshua. To najgorętsza walka pięściarska tego sezonu, reklamowana pod nazwą „Furia na Morzu Czerwonym”. Dla miłośników sportów walki prawdziwa gratka, gdyż obaj bokserzy są dzisiaj gwiazdami światowego formatu, lecz także aspekt polityczny organizacji walki akurat w saudyjskim mieście daje wiele do myślenia o tym, jak Rijad przez sport stara się poprawić swój wizerunek.
Czemu Usyk walczył z Joshuą akurat w Dżeddzie? Dlaczego mocno kontrowersyjny okazał się werdykt sędziów po dwunastu rundach? Czy możemy powiedzieć, że organizacja takich wydarzeń sportowych to jedynie sportwashing, czy może coś więcej?
O tym opowiada mi Jakub Biłuński, dziennikarz portalu Bokser.org.
Rijad prowadzi jednak nie tylko sportowe działania. Niedawno Centrum Pomocy Humanitarnej im. Króla Salmana ogłosiło wyasygnowanie 10 milionów dolarów na pomoc ukraińskim uchodźcom w Polsce. Arabia Saudyjska zwykle nie jest nad Wisłą kojarzona z pomocą humanitarną, stąd też media informację przekazywały przede wszystkim zaskoczonym tonem.
Czy rzeczywiście udzielanie pomocy przez Rijad jest czymś nadzwyczajnym? Jak to działanie ma wpłynąć na wizerunek Arabii Saudyjskiej? Czy Polska jest istotnym krajem dla Saudyjczyków?
Na moje pytania odpowiada Witold Śmidowski, były ambasador Polski w Arabii Saudyjskiej.
A na koniec łączę się z Michałem Czechowskim i w Językowym Bałaganie rozmawiamy o arabskich zwrotach, które mogą się przydać każdemu turyście, który zechce latem odwiedzić Bliski Wschód!
Wysłuchajcie podcastu do końca!
Tuesday Aug 16, 2022
Żelazna Kopuła w ruch
Tuesday Aug 16, 2022
Tuesday Aug 16, 2022
W ubiegłym tygodniu Izrael dokonał uderzenia wyprzedzającego na Palestyński Islamski Dżihad w Strefie Gazy. W konsekwencji palestyńscy bojownicy rozpoczęli ostrzał Izraela. W ciągu trzydniowej operacji zginęło 49 Palestyńczyków i rannych zostało dwóch izraelskich żołnierzy. W tle tych wydarzeń trwa jednak dłuższa operacja zwalczania Palestyńskiego Islamskiego Dżihadu przez izraelskie wojsko na Zachodnim Brzegu, a także kampania wyborcza, która rozstrzygnie, czy Benjamin Netanjahu wróci na fotel premiera, czy też na stałe zagrzeje na nim miejsce Jair Lapid.
Dlaczego izraelskie wojsko teraz intensyfikuje walkę z Palestyńskim Islamskim Dżihadem? Czy możemy jasno określić zwycięzcę tych walk? Dlaczego Hamas nie wsparł Islamskiego Dżihadu, choć zwykle jest organizacją wiodącą w walce z Izraelem?
Na moje pytania odpowiada Michał Wojnarowicz, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!
Tuesday Aug 02, 2022
Śmierć demokracji?
Tuesday Aug 02, 2022
Tuesday Aug 02, 2022
Tunezyjski prezydent Kais Saied zorganizował referendum konstytucyjne, w którym obywatele mogli zagłosować nad przyjęciem nowego projektu ustawy zasadniczej. Przy rekordowo niskiej frekwencji zdecydowana większość Tunezyjczyków zagłosowała na „tak” decydując o przyjęciu dokumentu, który wprowadzi fundamentalne zmiany w systemie politycznym kraju, jaki wprowadzony został po Arabskiej Wiośnie i obaleniu dyktatury prezydenta Zajna Al-Abidina ibn-Alego w 2011 roku.
Czego dotyczą zmiany zaproponowane przez Kaisa Saieda? Dlaczego opozycja zbojkotowała referendum? Czy o tunezyjskiej demokracji powinniśmy mówić już w czasie przeszłym?
O tym wszystkim rozmawiam z Mariuszem Borkowskim z Collegium Civitas, byłym korespondentem polskich mediów i BBC na Bliskim Wschodzie.
Przyjrzymy się też historii i teraźniejszości idei, która znacząco wpływa na Bliski Wschód, od końca XIX wieku. Syjonizm, pogląd według którego Żydom należy się własne państwo, wcale nie jest takim monolitycznym prądem myślowym , jak często się wydaje. Ruch przechodził rozmaite rewolucje i nawet dzisiaj, gdy przyjrzeć się izraelskim partiom politycznym, reprezentują one inne poglądy nie tylko na sprawy bieżące, ale także na sposób tworzenia państwa i relacje z Palestyńczykami.
Jakie są główne prądy myśli syjonistycznej? Jakie są ich podstawowe założenia? Który z nich dominuje dzisiaj w izraelskiej polityce?
O tym rozmawiam z dr Dominikiem Flisiakiem, autorem książek, badaczem relacji polsko-żydowskich i żydowskiej myśli politycznej.
A w „Językowym Bałaganie” łączymy się z Michałem Czechowskim, żeby porozmawiać o języku judeo-arabskim, którym w średniowieczu władała większość społeczności żydowskiej.
Czy powinnismy mówić o jednym języku, czy raczej o jego dialektach? Jak bardzo zbliżony jest on do klasycznego języka arabskiego? Dlaczego dzisiaj tak niewielu Żydów się nim posługuje?
Tego dowiecie się, słuchając podcastu do końca.
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!
Monday Jul 25, 2022
Dyplomacja, ropa i rakiety
Monday Jul 25, 2022
Monday Jul 25, 2022
W połowie czerwca Muktada as-Sadr, szyicki duchowny i przywódca polityczny, wyprowadził swój blok polityczny z irackiego parlamentu. 73 parlamentarzystów zostało już zastąpionych innymi twarzami a Sadryści wyszli na ulice, by protestować przeciwko korupcji w irackim procesie politycznym. Jednak nie tylko oni podgrzewają atmosferę w kraju. Doszło także do ostrzału kurortu na północy kraju. Irak oskarża o niego Turcję, która broni się twierdząc, że odpowiedzialna za niego jest Partia Pracujących Kurdystanu.
Czy po wyjściu Sadrystów z parlamentu wzmocnią się wpływy Iranu w kraju? Dlaczego Turcy mieliby ostrzelać północny Irak? Jak będzie wyglądała najbliższa przyszłość kraju?
Na moje pytania odpowiada dr Witold Repetowicz, dziennikarz i ekspert Defence24 i Fundacji Pułaskiego.
W Teheranie odbył się szczyt polityczny, na którym prezydent Ebrahim Raisi gościł Władimira Putina i Recepa Tayyipa Erdogana. Przywódcy mieli rozmawiać między innymi o sytuacji w Syrii i Ukrainie, a Erdogan liczył, że otrzyma zielone światło do kolejnej operacji wymierzonej w Kurdów z Rożawy. Wizyta Erdogana w Iranie jest jednak kontrowersyjna, gdyż trwa właśnie próba międzynarodowej izolacji Rosji, co daje kolejny powód do podważania lojalności Ankary wobec NATO.
Jaki był cel zorganizowanego w Teheranie szczytu? Czy Turcję mogą spotkać konsekwencje, jeśli zdecyduje się na kolejną operację przeciwko Kurdom? Czy Iran znajduje się w rosyjskiej strefie wpływów?
O tym rozmawiam z Marcinem Krzyżanowskim, ekspertem Warsaw Institute.
A na koniec usłyszycie o tym, jak izraelski dziennikarz wykorzystał wizytę Joe Bidena na Bliskim Wschodzie by dostać się do Mekki i przygotować z ukrycia materiał o Hadżdżu.
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!
Monday Jul 18, 2022
Kto kogo rozgrywa?
Monday Jul 18, 2022
Monday Jul 18, 2022
Zakończyła się podróż Joe Bidena na Bliski Wschód, podczas której amerykański prezydent odwiedził Izrael, Palestynę i Arabię Saudyjską, spotykając się przy okazji z przywódcami innych państw regionu. Wśród poruszanych tematów znalazły się kwestie wsparcia wojskowego i politycznego dla Izraela, rozwiązania dwupaństwowego, budowy antyirańskiej koalicji, zapewnienia światu bezpieczeństwa energetycznego i wiele innych. Cele, jakie postawiła sobie amerykańska administracja były ambitne i dopiero czas pokaże, czy wizyta odniesie pożądane skutki.
Czy podróż Bidena na Bliski Wschód rzeczywiście była tak ważna, jak sugerują media? Czy dla Waszyngtonu deklarowane przywiązanie do praw człowieka przestało być istotnie? Jak należy rozumieć „antyirańską koalicję” w świetle starań o reaktywację porozumienia JCPOA?
O tym wszystkim rozmawiam z Krzysztofem Płomińskim, byłym ambasadorem Polski w Iraku i Arabii Saudyjskiej.
A następnie zdzwaniamy się z Michałem Czechowskim, by w „Językowym Bałaganie” porozmawiać o rdzeniach w językach semickich.
Jak budowane są słowa w językach arabskim i hebrajskim? Czy możemy porównać semickie słowotwórstwo z indoeuropejskim? W jaki sposób skutecznie uczyć się rdzeni?
Tego dowiecie się, słuchając podcastu do końca.
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!
Monday Jul 11, 2022
Kto rządzi w Palestynie?
Monday Jul 11, 2022
Monday Jul 11, 2022
Mahmud Abbas i Ismail Hanijja spotkali się w w Algierii, po raz pierwszy od 2016 roku. Hamas i Fatah od lat rywalizują w walce o rząd dusz wśród Palestyńczyków. W przeszłości między bojownikami organizacji dochodziło nawet do walk zbrojnych. Dzisiaj relacje między organizacjami nie są aż tak napięte, choć wciąż daleko do tego, byśmy mogli mówić o pojednaniu.
Skąd wzięła się wrogość między Hamasem a Fatahem? O czym rozmawiali Abbas i Hanijja? Czy Zachód, deklaratywnie przywiązany do idei demokracji, ułatwia Palestyńczykom budowanie społeczeństwa obywatelskiego?
Na moje pytania odpowiada prof. Jarosław Jarząbek z Instytutu Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Wrocławskiego.
A w Językowym Bałaganie łączę się z Michałem Czechowskim, by porozmawiać o zaniku fushy, wspólnej formy języka arabskiego.
Dlaczego Arabowie odchodzą od stosowania fushy? Czy wraz z postępującym procesem zanika literatura? Czy wciąż możemy mówić o jednym narodzie arabskim?
Tego dowiecie się, słuchając odcinka do końca!
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!
Monday Jun 27, 2022
Co zdziała Biden?
Monday Jun 27, 2022
Monday Jun 27, 2022
Biały Dom potwierdził planowaną na lipiec wizytę prezydenta Joe Bidena na Bliskim Wschodzie. Amerykański przywódca ma odwiedzić Izrael, Palestynę i Arabię Saudyjską, stawiając sobie ambitne cele. Dla wielu komentatorów podróż jest conajmniej kontrowersyjna, zwłaszcza ze względu na planowane spotkanie z Księciem Koronnym Muhammadem ibn Salmanem. Jeszcze w okresie kampanii wyborczej Biden zapowiadał przyjęcie nowego kursu w polityce wobec Rijadu, zwłaszcza w związku z przypadkami łamania praw człowieka w kraju.
Dlaczego Biden i Muhammad ibn Salman postanowili się spotkać, mimo politycznych konfliktów? Czy wizyta zwiastuje normalizację relacji izraelsko-saudyjskich? Jakie jest amerykańskie stanowisko wobec innych sojuszników w regionie?
O tym rozmawiam z Jakubem Dymkiem, dziennikarzem tygodnika Przegląd.
W Izraelu Naftali Bennett zapowiedział przekazanie stanowiska premiera koalicyjnemu koledze Jairowi Lapidowi. To pokłosie kolejnego kryzysu w rządzie, który najprawdopodobniej przypieczętuje losy szerokiej koalicji zawiązanej przeciwko byłemu szefowi rządu, Benjaminowi Netanjahu. Kneset wstępnie zatwierdził już samorozwiązanie parlamentu i kraj zmierza w kierunku piątych w ciągu trzech lat wyborów.
Dlaczego po ledwie roku rząd ulega rozpadowi? Jakie były największe sukcesy tej egzotycznej koalicji? Czy Benjamin Netanjahu wróci do władzy?
Na moje pytania odpowiada Jarosław Kociszewski, ekspert fundacji Stratpoints, twórca podcastów Free Range Productions i redaktor naczelny portalu Nowa Europa Wschodnia.
A w Językowym Bałaganie łączę się z Michałem Czechowskim, by porozmawiać o jego niedawnej podróży do Syrii.
Jak dzisiaj wygląda ten zniszczony konfliktami kraj? Czy wojna domowa odbiła się na języku codziennym Syryjczyków? Jaką rolę w dzisiejszej mowie pełnią eufemizmy?
Tego dowiecie się słuchając odcinka do końca!
Stosunkowo Bliski Wschód to podcast wspierany przez słuchaczy za pośrednictwem Patronite.pl. To właśnie dzięki Waszej pomocy mogę trzymać rękę na pulsie i co tydzień przyglądać się wydarzeniom na Bliskim Wschodzie, wraz z zaproszonymi gośćmi. Serdecznie Wam za to dziękuję!